Kansere karşı Türk patentli cihaz

SUTAB ((Sabancı Universitesi Tissue Ablating Bubbles, SU Tabancası) araştırmasını yürüten Sabancı Üniversiteli bilim insanları Prof. Dr. Ali Koşar ve Doç. Dr. Devrim Gözüaçık ses getiren projeyi bir kez de dosya haberimiz için anlattı:

Doç Dr. Devrim Gözüaçık: “Türkiye patentli, orijinal, kanser ve taş hastalığı gibi başka hastalıklarda da kullanılabilecek milli cihazımız üzerine emek harcıyoruz. Umarım sürecimiz sona erdiğinde uygulamaya geçtiğini göreceğiz.”

Prof. Dr. Ali Koşar: “SUTAP fikri bir gazoz reklamı vesilesiyle aklıma geldi. O reklamdan esinlenerek, ‘küçük kabarcıklar çıkartıp bunları biyomedikal uygulamalarda niye kullanmayalım?’ diye düşündüm.”

‘TÜMÖR HÜCRELERİNİ ÖLDÜRDÜĞÜNÜ GÖRDÜK’

4 yıldır SUTAB projesi üzerine çalışıyorsunuz. Bu projeyle medyada da geniş yer aldınız. Geliştirdiğiniz prototipin daha da kullanışlı bir hale gelebilmesi için 4-5 yıllık bir zaman planlıyorsunuz. Nasıl bir süreç öngörüyorsunuz?

Devrim Gözüaçık: SUTAB projesinin hikayesi şöyle: Ali Koşar mühendislik fakültesi mekatronik bölümündeki saygın hocalarından biridir biliyorsunuz. Onun aklına şöyle orijinal bir fikir geldi; fizikte pek de sevilmeyen ve zararlı görülen bir olay var, hidrodinamik kavitasyon. Basınç altındaki sıvıda kaynama benzeri bir etki oluyor ve baloncuklar oluşuyor.

Bu baloncuklar patladığı zaman çok büyük bir enerji yayılıyor ortaya. Hidrodinamik aletlerde, cihazlarda, makinelerde genelde istenmeyen bir şeydir bu çünkü mesela arabada yağı sıkıştıran pistonlarda gerçekleşen kavitasyon arabanın pistonlarına zarar verir, pistonları aşındırır. Aynı durum gemi pervanelerinde de geçerli. O yüzden önlenmesiyle ilgili çok çalışma vardı.

Ali, ‘Acaba bunu tıbbi tedavide kullanabilir miyiz?’ diye düşündü ve dünya patentini aldı bunun tıbbi kullanımının. O zamanlarda kendisiyle bir sohbet sırasında dedik ki ‘Bunu bir cihaza çevirebilir miyiz? Tıbbi kullanımı olabilir mi bunun?’ Ali ile bunu test etmeye başladık, bir sürü makalemiz çıktı bununla ilgili. Tümör hücreleri üzerine denedik ve gerçekten de öldürebildiğini gördük.

Hacettepe Tıp Fakültesi'nden sınıf arkadaşlarım Sinan Ekici ve Işın Doğan-Ekici projeye klinik açıdan detek sağladılar. Ondan sonra böbrek taşlarına üzerine denedik ve böbrek taşlarını kırabildiğini gördük. Prostat hastalığında prostatı parçalayabildiğimizi gördük. Kısacası çok büyük bir potansiyeli var. Mustafa Ünel, Hüseyin Üvet, Asıf Şabanoviç hocalarımızla beraber bunu bir endoskopik cihaz haline getirmek konusunda bir proje verdik ve kabul edildi. Şu anda o endoskopik cihazı oluşturma aşamasındayız.

Endoskopik cihazın oluşturulması sonrasında öncelikle burada gördüğümüz deney sonuçlarını bir kez daha teyit edeceğiz ve biraz daha iyileştirmeye çalışacağız. Bir sonraki aşamada hayvan deneylerine ve sonrasında klinik insan deneylerine geçme imkanı olacaktır diye ümit ediyorum. Türkiye patentli, orijinal, kanser ve taş hastalığı gibi başka hastalıklarda da kullanılabilecek tamamen milli cihazımız üretmek için emek harcıyoruz, umarım deneysel süreç sona erdiğinde uygulamaya geçtiğini de göreceğiz.

‘REKLAMDAN ESİNLENDİM’

Mekatronik mühendisliği son dönemde tıpta çok önemli gelişmelere imza atıyor. SUTAB da bu başarılı örneklerden biri. Projenin ortaya çıkışını anlatabilir misiniz?

Ali Koşar: Bu fikir aklıma bir gazoz reklamı vesilesiyle geldi. Seneler önce ‘On yüz bin baloncuk yuttum’ diyen bir kız çocuğunun oynadığı gazoz reklamı vardı. O reklamdan esinlenerek, ‘küçük kabarcıklar çıkartıp bunları biyomedikal uygulamalarda niye kullanmayalım’ diye düşündüm. Devrim Gözüaçık hocaya fikrimi anlattım. O da heyecanlanınca işe giriştik. Olumlu sonuçlar elde edince işi daha da büyüttük ve ‘Niye ulusal bir cihaz geliştirmeyelim?’ dedik. İşleri daha da büyüterek araştırma grubunu genişlettik. Sinan Ekici, Işın Doğan-Ekici, Mustafa Ünel, Hüseyin Üvet, Asıf Şabanoviç hocalarımızla beraber bunu bir endoskopik cihaz haline getirmek konusunda proje aldık ve yoğun şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.